کتاب انکار و مقاومت ، خوانشی جدید از فرقه دمکرات آذربایجان و جمهوری مهاباد در پرتو اسناد فوق محرمانه اتحاد جماهیر شوروی به ضمیمه ترجمه اسناد
علی مرادی مراغهای
تهران ، سال 1400 شمسی
در حدود 20 سالی که بر روی موضوع فرقه دمکرات آذربایجان کار کردهام و چندین کتاب، مقالات و مصاحبهها در این زمینه داشتهام در این کتاب سعیام بر نکات تازهای است که تاکنون کمتر در منابع فارسی مطرح شدهاند در اینجا، کوشیدهام بر منابع دست اول اسناد ایرانی و مخصوصا اسناد فوق محرمانه روسی تکیه کنم که تاکنون در ایران از سوی مورخین و پژوهشگران این حوزه کمتر استفاده شدهاند. این اسناد که خوشبختانه در سالهای اخیر از آرشیوهای محرمانه شوروی بیرون آمدهاند بقدری با اهمیت و روشنگر هستند که پرتو جدیدی بر بسیاری از نکات تاریک و مبهم فرقه دمکرات آذربایجان و مهاباد میاندازند علاوه براینکه در کتاب از این اسناد بهره گرفتهام در پایان کتاب نیز، ترجمه فارسی آنها را که 53 سند میباشند عینا آوردهام، اصل اسناد به زبان روسی بوده اما به زبان انگلیسی نیز ترجمه شدهاند. علاوه بر ترجمه اسناد، در ابتدای هر کدام از سندها، توضیحاتی نیز آوردهام تا خواننده در جریان باشد که سند به چه رخداد و حادثهای دلالت دارد و به چه علت صادر شده است.
……
…….
فهرست مطالب
مقدمه:…………………………………. الف
بخش اول: سیاستهای یکسان سازی و پادگانی دوران رضاشاه
1ـ ظهور رضاشاه و باستانگرایی و ناسیونالیزم تهاجمی 3
2ـ سهم کردها و ترکها از رشد صنعتی دوره رضاشاه. 4
3ـ آغاز یکسانسازی عینی و ذهنی…………….. 6
4ـ اسکان عشایر………………………….. 10
5ـ لباس واحد و کشف حجاب………………….. 17
6ـ مقایسه رضاشاه و آتاتورک: شباهتها و تفاوتها. 20
7ـ برخی مقاومتها در مقابل تغییرات…………. 23
8ـ زبان واحد……………………………. 25
9ـ فرهنگستان……………………………. 33
10ـ اقوام زخم خورده……………………… 35
11ـ دیالکتیک انکار و مقاومت………………. 37
12ـ افسانه گرایش حکومت رضاشاه به آلمان برخلاف میل انگلستان 44
13 ـ اشغال ایران توسط متفقین……………………………………….45
14ـ سقوط و خروج دیکتاتور…………………. 49
15ـ خوشحالی اقوام از سقوط دیکتاتور و ورود قشون سرخ 52
پانويسها……………………………….. 57
بخش دوم: ظهور احزاب و تشکلهای گریز از مرکز
1ـ تشکیل حزب توده و رشد آن در آذربایجان……. 67
2ـ ظهور کومله ژ_ک……………………….. 73
3ـ تغییر سیاستهای شوروی………………….. 83
4ـ درخواست امتیاز نفت شمال……………….. 93
5ـ پیشهوری و تشکیل فرقه دمکرات آذربایجان…… 98
6ـ تلاشهای روسها در بین کردها……………… 113
7- تبدیل کومله ژ-ک به حزب دمکرات کردستان…… 124
8ـ قاضي محمد و تشکیل جمهوری مهاباد………… 132
9ـ حمایتهای شوروی……………………….. 142
10- اقدامات و اصلاحات…………………….. 144
11ـ اختلافات فرقه دمکرات با جمهوری مهاباد…… 149
12ـ فشار روسها به پیشهوری برای توافق با تهران. 156
13ـ توافقنامه با تهران…………………… 161
14ـ بازی زیرکانه قوام……………………. 167
15ـ پایان ماه عسل حکومتهای تبریز و مهاباد….. 169
16ـ آغاز حمله ارتش………………………. 171
17- سقوط جمهوری مهاباد…………………… 177
18ـ بیلان کاری ناجیان و فاتحان آذربایجان……. 180
19ـ بررسی علل شکست………………………. 188
20ـ دو مرگ متفاوت دو رهبر اتوپیست…………. 192
21ـ آوارگیهای ملامصطفی بارزانی…………….. 207
پانويسها……………………………….. 219
بخش سوم: 53 سند فوق سری اتحاد جماهیر شوروی
اسناد………………………………………………….247
منابع………………………………….. ..267
نمونهایی از اسناد……………………….. .379
…